Bài 18: ĐỘNG CƠ KHÔNG ĐỒNG BỘ BA PHA
I. Nguyên tắc hoạt động của động cơ không đồng bộ
– Quay đều một nam châm hình chữ U với tốc độ góc thì từ trường giữa hai nhánh của nam châm cũng quay đều với tốc độ góc
.
– Đặt trong từ trường quay với tốc độ góc w một khung dây dẫn kín có thể quay quanh một trục trùng với trục quay của từ trường thì khung dây quay với tốc độ góc . Ta nói khung dây quay không đồng bộ với từ trường.
Giải thích:
+ Từ trường quay làm từ thông qua khung dây biến thiên, trong khung dây xuất hiện dòng điện cảm ứng. Cũng chính từ trường quay này tác dụng lên dòng điện trong khung dây một mômen lực làm khung dây quay.
+ Theo định luật Len-xơ, khung dây quay theo chiều quay của từ trường để giảm tốc độ biến thiên của từ thông.
+ Tốc độ góc của khung dây luôn nhỏ hơn tốc độ góc của từ trường vì nếu tốc độ góc của khung dây bằng tốc độ góc của từ trường thì từ thông qua khung dây không biến thiên nữa, dòng điện cảm ứng không còn, momen lực từ bằng 0, momen cản làm khung dây quay chậm lại; Khi khung dây quay chậm lại thì từ thông biến thiên qua khung lại tăng, dòng cảm ứng tăng và momen lực từ tăng, khung dây sẽ quay nhanh dần. Khung dây sẽ quay đều khi momen lực từ và momen cản cân bằng nhau.
II. Động cơ không đồng bộ ba pha
– Cấu tạo: Động cơ không đồng bộ ba pha cấu tạo gồm hai bộ phận chính:
- Stato: gồm ba cuộn dây giống nhau đặt hệt nhau một góc 1200 trên một vòng tròn. Ba cuộn dây này được nối với dòng điện xoay chiều ba pha để tạo ra từ trường quay.
- Rôto: Là khung dây dẫn có thể quay dưới tác dụng của từ trường quay.
– Hoạt động
+ Khi cho dòng điện xoay chiều 3 pha đi vào ba cuộn dây stato thì trong không gian giữa 3 cuộn dây sẽ có một từ trường quay với tốc độ góc (bằng tần số góc
của dòng điện xoay chiều).
+ Đặt trong từ trường quay một rôto lồng sóc có thể quay xung quanh trục trùng với trục quay của từ trường. Rôto lòng sóc quay do tác dụng của từ trường quay với tốc độ góc nhỏ hơn tốc độ góc của từ trường.
