Bài 27: TIA HỒNG NGOẠI VÀ TIA TỬ NGOẠI

Chia sẻ bài viết này

Bài 27: TIA HỒNG NGOẠI VÀ TIA TỬ NGOẠI

I. Phát hiện tia hồng ngoại và tia tử ngoại

– Ở ngoài quang phổ ánh sáng nhìn thấy được, ở cả hai đầu đỏ và tím, còn có những bức xạ mà mắt không nhìn thấy.

– Bức xạ không nhìn thấy được ở ngoài vùng màu đỏ của quang phổ gọi là bức xạ (hay tia) hồng ngoại.

– Bức xạ không nhìn thấy được ở ngoài vùng màu tím của quang phổ gọi là bức xạ (hay tia) tử ngoại.

II. TIA HỒNG NGOẠI

a) Bản chất: Tia hồng ngoại cùng bản chất với ánh sáng thông thường và đều là sóng điện từ. Tia hồng ngoại có bước sóng lớn hơn 0,76mm đến vài milimét

b) Nguồn phát:

– Mọi vật có nhiệt độ cao hơn 0 kelvin đều phát ra tia hồng ngoại.

– Nguồn phát tia hồng ngoại thông dụng: bóng đèn dây tóc, bếp ga, bếp than, điôt hồng ngoại…

c) Tính chất và công dụng

– Tuân theo các định luật: truyền thẳng, phản xạ, khúc xạ, và cũng gây được hiện tượng nhiễu xạ, giao thoa như ánh sáng thông thường.

– Tính chất nổi bật nhất của tia hồng ngoại là tác dụng nhiệt rất mạnh $\rightarrow$ sấy khô, sưởi ấm…

– Gây một số phản ứng hoá học $\rightarrow$ chụp ảnh hồng ngoại.

– Có thể biến điệu như sóng điện từ cao tần $\rightarrow$ điều khiển dùng hồng ngoại.

– Trong lĩnh vực quân sự: ống nhòm hồng ngoại để quan sát và lái xe, camêra hồng ngoại để chụp ảnh quay phim trong đêm…

III. TIA TỬ NGOẠI

a) Bản chất: Tia tử ngoại cũng có cùng bản chất với ánh sáng thông thường và cũng là sóng điện từ. Tia tử ngoại có bước sóng ngắn hơn $0,38\mu m$ đến vài nanomét.

b) Nguồn phát:

– Những vật có nhiệt độ cao (từ 2000^oC trở lên) đều phát tia tử ngoại.

– Nguồn phát thông thường: hồ quang điện, Mặt trời, đèn hơi thuỷ ngân.

c) Tính chất và ứng dụng

– Tuân theo các định luật: truyền thẳng, phản xạ, khúc xạ, và cũng gây được hiện tượng nhiễu xạ, giao thoa như ánh sáng thông thường.

– Tác dụng lên phim ảnh $\rightarrow$ nghiên cứu tia tử ngoại…

– Kích thích sự phát quang của nhiều chất $\rightarrow$ đèn huỳnh quang, tìm vết nứt trên bề mặt các vật bằng kim loại.

– Kích thích nhiều phản ứng hoá học $\rightarrow$ biến đổi O₂ thánh O₃.

– Làm ion hoá không khí và nhiều chất khí khác $\rightarrow$ có thể gây hiện tượng quang điện

– Tác dụng sinh học $\rightarrow$ tiệt trùng, chữa bệnh còi xương.

d) Sự hấp thụ tia tử ngoại

– Bị thuỷ tinh hấp thụ mạnh.

– Thạch anh, nước và không khí hấp thụ mạnh các tia từ ngoại có bước sóng ngắn hơn 200nm

– Tầng ozon hấp thụ hầu hết các tia tử ngoại có bước sóng dưới 300nm.

Bài 27: TIA HỒNG NGOẠI VÀ TIA TỬ NGOẠI

Chia sẻ bài viết này