Bài 36: SỰ NỞ VÌ NHIỆT CỦA CHẤT RẮN
I. Sự nở dài
– Sự tăng độ dài của vật rắn khi nhiệt độ tăng gọi là sự nở dài vì nhiệt.
– Độ nở dài của vật rắn (hình trụ đồng chất) tỉ lệ với độ tăng nhiệt độ
và độ dài ban đầu lo của vật đó.
Với là hệ số nở dài của vật rắn, có đơn vị là K-1.
Giá trị của phụ thuộc vào chất liệu của vật rắn.
II. Sự nở khối
– Sự tăng thể tích của vật rắn khi nhiệt độ tăng gọi là sự nở khối.
– Độ nở khối của vật rắn đồng chất đẳng hướng được xác định theo công thức :
Với là hệ số nở khối,
và cũng có đơn vị là K-1.
III. Ứng dụng
– Chế tạo các băng kép dùng làm rơle đóng ngắt điện tự động, lợi dụng sự nở vì nhiệt để lồng ghép đai sắt vào các bánh xe …
– Phải tính toán để khắc phục tác dụng có hại của sự nở vì nhiệt. Ví dụ: giữa hai đầu các thanh ray của đường sắt phải có khe hở, các ống kim loại dẫn khí hay nước phải có đoạn uốn cong…
