Bài 37: PHÓNG XẠ

Chia sẻ bài viết này

Bài 37: PHÓNG XẠ

I. Hiện tượng phóng xạ

Định nghĩa

Phóng xạ là quá trình phân rã tự phát của một hạt nhân không bền vững. Quá trình phân rã kèm theo sự tạo ra các hạt và có thể kèm theo sự phát ra các bức xạ điện từ. Hạt nhân tự phân rã gọi là hạt nhân mẹ, hạt nhân được tạo thành sau phân rã gọi là hạt nhân con.

Các dạng phóng xạ

a) Phóng xạ a

– Tia $\alpha$ là dòng hạt nhân $_{2}^{4}\textrm{He}$

$_{Z}^{A}\textrm{X}\rightarrow _{Z-2}^{A-4}\textrm{Y}+_{2}^{4}\textrm{He}$

Dạng rút gọn:

$_{Z}^{A}\textrm{X}\overset{\alpha } {\rightarrow} _{Z-2}^{A-4}\textrm{Y}$

– Hạt $\alpha$ chuyển động với vận tốc cỡ 2.10⁷m/s. Đi được chừng vài cm trong không khí và chừng vài mm trong vật rắn.

b) Phóng xạ $\beta ^{-}$

Tia $\beta ^{-}$ là dòng êlectron ( $_{-1}^{0}\textrm{e}$ )

$_{Z}^{A}\textrm{X}\rightarrow _{Z+1}^{A}\textrm{Y}+_{-1}^{0}\textrm{e}$

Dạng rút gọn:

$_{Z}^{A}\textrm{X}\overset{\beta ^{-} } {\rightarrow} _{Z+1}^{A}\textrm{Y}$

c) Phóng xạ $\beta ^{+}$

– Tia $\beta ^{+}$ là dòng pôzitron ( $_{+1}^{0}\textrm{e}$ )

$_{Z}^{A}\textrm{X}\rightarrow _{Z-1}^{A}\textrm{Y}+_{+1}^{0}\textrm{e}$

Dạng rút gọn:

$_{Z}^{A}\textrm{X}\overset{\beta ^{+} } {\rightarrow} _{Z-1}^{A}\textrm{Y}$

* Tia $\beta ^{-}$ và $\beta ^{+}$ chuyển động với tốc độ $\approx$ c, đi được vài mét trong không khí và vài mm trong kim loại.

d) Phóng xạ $\gamma$

– Phóng xạ $\gamma$ là phóng xạ đi kèm phóng xạ $\alpha$ và $\beta$ .

– Tia $\gamma$ đi được vài mét trong bêtông và vài cm trong chì.

II. Định luật phóng xạ

Đặc tính của quá trình phóng xạ

– Có bản chất là một quá trình biến đổi hạt nhân.

– Có tính tự phát và không điều khiển được.

– Là một quá trình ngẫu nhiên.

Định luật phân rã phóng xạ

Xét một mẫu phóng xạ ban đầu.

+ N₀ số hạt nhân ban đầu.

+ N số hạt nhân còn lại sau thời gian t.

$N=N_{0}e^{-\lambda t}$

Trong đó $\lambda$ là hằng số phóng xạ, đặc trưng cho chất phóng xạ đang xét.

Chu kì bán rã (T)

Chu kì bán rã là thời gian qua đó số lượng các hạt nhân còn lại 50% (nghĩa là phân rã 50%).

$T=\frac{ln2}{\lambda }$

Đăng ký nhận bài viết mới nhất

Các bài viết mới nhất sẽ được tự động gửi qua địa chỉ email đăng ký

Xem thêm bài viết

Sách CTST

Sách chân trời sáng tạo

vatlytoanthu Tháng mười 18, 2024

Sách Cd

Sách cánh diều

vatlytoanthu Tháng mười 18, 2024

Sách KN

Sách KN

vatlytoanthu Tháng mười 18, 2024